Làm việc tại Nhật Bản

Xin việc tại Nhật Bản

Về hoạt động tìm kiếm việc làm ở Nhật Bản, Nhật Bản thực hiện tuyển dụng theo hình thức rất độc đáo mà không có bất kỳ nước nào có.
Ngoài ra, các công ty Nhật Bản thực hiện khung tuyển dụng giống nhau đối với cả du học sinh và sinh viên người Nhật, thực hiện tuyển dụng với cùng một cách thức tuyển chọn. Nghĩa là du học sinh sẽ phải cạnh tranh vị trí công việc với sinh viên người Nhật.
Kể cả các công ty có vốn đầu tư nước ngoài ở Nhật Bản cũng thường thực hiện hoạt động tuyển dụng giống như cách làm của công ty Nhật.
Do vậy, nếu làm việc ở Nhật Bản, cho dù là tại công ty Nhật hay công ty có vốn đầu tư nước ngoài thì cũng đều phải thực hiện hoạt động tìm việc làm dựa theo quy định tuyển dụng của Nhật Bản.

Đặc trưng của hoạt động tìm việc làm ở Nhật Bản

Đồng loạt tuyển dụng sinh viên mới ra trường

"Tuyển dụng sinh viên mới ra trường" nghĩa là tuyển dụng những người lần đầu tiên đi làm sau khi tốt nghiệp trường đại học, sau đại học, trường chuyên.
Trong hoạt động tìm việc làm ở Nhật Bản, có cách thức tuyển dụng rất riêng đó là "Tuyển dụng sinh viên mới ra trường". Các công ty đồng loạt tìm kiếm sinh viên dự định tốt nghiệp và thực hiện hoạt động tuyển dụng khi sinh viên còn đang học tại trường.

Gia nhập công ty vào tháng 4

Tại nhiều nước trên thế giới, thường nhập học vào tháng 9, nhưng các trường đại học và trường chuyên ở Nhật Bản thì thường nhập học vào tháng 4, tốt nghiệp vào tháng 3. Do đó, ở Nhật Bản, các sinh viên đã tốt nghiệp vào tháng 3 sẽ gia nhập công ty và bắt đầu làm việc từ 1/4.

Kế hoạch tìm việc làm

Về kế hoạch tìm việc làm ở Nhật Bản, rất nhiều công ty thực hiện hoạt động tuyển dụng với cùng một lịch trình.
Ngoài ra, hoạt động tìm việc làm ở Nhật Bản bắt đầu sớm hơn so với ở nước ngoài.
Hoạt động tìm việc làm ở Nhật Bản, ở thời điểm năm 2024, có đặc trưng là được thực hiện trong khoảng thời gian dài, bắt đầu từ ngày 1 tháng 3 củanăm học trước năm học cuối cùng (sinh viên năm thứ 3 đại học, sinh viên năm 1 của khóa thạc sỹ, sinh viên năm 2 của khóa tiến sỹ), và kết thúc vào khoảng giữa tháng 6 sau 4 tháng.

Bài thi tuyển dụng

Trong bài thi tuyển dụng của công ty Nhật, có nhiều công ty tổ chức thi viết về toán học, quốc ngữ, tiếng Anh, v.v.
Ngoài ra, có nhiều trường hợp phải viết đoạn văn bằng tiếng Nhật trong phiếu giới thiệu bản thân. Về thi vấn đáp, mỗi 1 công ty sẽ thực hiện tối thiểu 3 lần thi vấn đáp các loại.

Tiêu chí tuyển dụng của công ty Nhật

Về tiêu chí tuyển dụng của công ty Nhật, có thể thấy tiêu chí đánh giá của công ty Nhật Bản khác với công ty nước ngoài.
Với công ty nước ngoài, về tiêu chí thăng tiến hoặc tăng lương, có nhiều công ty đang áp dụng "chủ nghĩa thành tích" đánh giá dựa trên thực lực và kết quả, thành tích công việc của người đó, kể cả khi tuyển dụng, họ cũng tìm kiếm nhân sự có thể làm được việc ngay không cần đào tạo.
Do đó, tiêu chí đánh giá sẽ là chuyên môn và kiến thức đã học tại trường đại học, các kỹ năng bạn đã trang bị được khi thực tập, v.v.
Trong khi đó, so với các công ty nước ngoài công ty Nhật Bản thường đào tạo nhân sự trong thời gian dài, nên họ sẽ tuyển dụng nhân sự có kỹ năng và kiến thức nền , và có thể phát triển sau khi gia nhập công ty.
Sơ đồ dưới đây là kết quả khảo sát bằng phiếu khảo sát các hạng mục được các công ty coi trọng khi tuyển dụng.
Công ty Nhật Bản đánh giá cao các tiềm năng về khả năng giao tiếp, tính chủ động, tinh thần hợp tác, tinh thần chinh phục thử thách hơn so với thành tích học tập, khả năng chuyên môn, năng lực ngoại ngữ.

Nguồn: "Khảo sát bằng phiếu khảo sát về tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp năm 2018" - Liên đoàn doanh nghiệp Nhật Bản

Hình 1

Tuyển dụng tiềm năng

Tiềm năng nghĩa là "năng lực tiềm ẩn, khả năng phát triển trong tương lai".
Tuyển dụng tiềm năng là phương pháp tuyển dụng dựa trên đánh giá về năng lực tiềm ẩn và khả năng phát triển trong tương lai của ứng viên dù ở giai đoạn tuyển dụng người đó không có kỹ năng hay bí quyết có thể làm việc ngay.
Công ty Nhật Bản đã xây dựng sẵn cơ chế đào tạo một cách bài bản sau khi ứng viên gia nhập công ty, nên họ thường có xu hướng tuyển dụng nhân sự có thể kỳ vọng sẽ làm việc tốt trong tương lai, chứ không phải nhân sự có thể làm việc ngay.

Cách thức tuyển dụng của công ty Nhật

Tại Nhật Bản, thường thì sẽ tuyển dụng theo hình thức Membership (tư cách thành viên).
Tuyển dụng theo hình thức Membership là hình thức tuyển dụng không giới hạn về công việc, nơi làm việc, thời gian làm việc.
Đặc trưng của hình thức tuyển dụng này là chủ yếu đánh giá năng lực có thể làm được mọi công việc nào như một tổng quát viên.
Đây là hình thức tuyển dụng chỉ có ở Nhật Bản yêu cầu ứng viên phải có cách làm việc không giới hạn để đổi lấy việc làm và chế độ đãi ngộ ổn đinh
Các công ty sẽ thu nhận một lượng lớn nhân sự bằng cách tuyển dụng đồng loạt sinh viên mới tốt nghiệp, thực hiện đào tạo để trang bị cho họ kiến thức và kinh nghiệm cần thiết cho công việc thông qua OJT (Đào tạo tại chỗ) hoặc các hoạt động đào tạo nội bộ trong công ty.

Đặc trưng là: do không giới hạn về công việc, nơi làm việc cho nên có thể luân chuyển vị trí tùy theo tình hình của công ty.
Do đó, có trường hợp ứng viên sẽ không được làm công việc hoặc làm tại địa điểm mà mình mong muốn.
Từ hình thức tuyển dụng này mà phần nội dung công việctrong thông tin tuyển dụng của công ty được ghi là "công việc tổng hợp".
Trong khi đó, tại nước ngoài, thườngsẽ tuyển dụng theo hình thức Job (công việc). Tuyển dụng theo hình thức Job là hình thức tuyển dụng giới hạn về công việc, nơi làm việc, v.v.
Đặc trưng của hình thức tuyển dụng này là nêu rõ yêu cầu công việc, chủ yếu đánh giá năng lực như một chuyên gia.
Thời gian hợp đồng lao động hay chế độ đãi ngộ được quyết định dựa theo khoảng thời gian công việc đó diễn ra và năng lực hoàn thành công việc của ứng viên.
Công ty có thể đảm bảo tuyển dụng được người lao động ưu tú với tính chuyên môn cao nhưng do chỉ ký hợp đồng với người lao động trong phạm vi công việc nhất định, cho nên nếu công việc đó không còn cần thiết do tình trạng kinh doanh của công ty hoặc thay đổi phương châm của công ty thì người lao động sẽ không được luân chuyển sang vị trí công việc khác, mà sẽ phải chấm dứt hợp đồng. Do đó, có thể nói là người lao động có nguy cơ bị mất việc.

Đi tới "Chương 3. Lịch trình tìm việc làm" tiếp theo (Chuyển sang trang khác)

(Giám sát bởi Manabu Kubota - Học giả thỉnh giảng, Tổ chức hỗ trợ sinh viên Nhật Bản)

Tham khảo